پنج چیزی که شاید درباره التهاب ندانید

دکتر مایکل جی بریئوس    Michael J Breus

درباره ارتباط میان التهاب و خواب چقدر می‌دانید؟

چنانچه به موضوعات سلامتی توجه داشته باشید، احتمالاً چیزهایی درباره التهاب به گوشتان خورده است. در سالهای اخیر التهاب مزمن به عنوان چیزی که نقش موثری در بیماری‌ها دارد توجه بسیاری را به خود جلب نموده است. اما تا چه حد از ارتباط میان التهاب و خواب می‌دانید؟ این ارتباط با هم دو مورد در سیستم اساسی و پیچیده بدن – سیستم ایمنی و نیاز ما به خواب- را به هم وصل می‌کند. چک کردن مدام التهاب پیامدهای بزرگی برای تندرستی دارد. خواب با کیفیت شاید راهی برای محافظت در برابر التهاب ناسالم باشد که با بیماری‌های مزمن از سرطان و بیماری‌های قلبی گرفته تا اختلال‌های ایمنی خودکار مانند التهاب مفصلی روماتیسمی مرتبط است.

التهاب چیست؟

در گفتگو با بیمارانم دریافتم در حالی که اکثر آنها می‌دانند که التهاب بیش از حد می‌تواند مضر باشد، بسیاری از آنها درک ژرفی از آنچه التهاب می‌نامند یا کاری که انجام می‌دهد، ندارند. التهاب پاسخ زیست شناختی محافظتی و طبیعی از سیستم ایمنی در مبارزه با پاتوژنهای خارجی مضر – باکتریها، ویروسها و داروهای سمی- است که موجب بیماری می‌گردد و به بدن کمک می‌کند تا از جراحات التیام یابند. نشانه‌های التهاب حاد شامل ورم و قرمزی، تب و سردی، درد و سفتی و نیز خستگی است و نشانه آن است که سیستم ایمنی در “حالت جنگ” قرار دارد در حالی که به سختی تلاش می‌کند تا عوامل تهدید را خنثی سازد. ما درباره خطرات مرتبط با التهاب بسیار گفته‌ایم. اما پاسخ التهابی بدن برای بقا و تندرستی ضروریست.

مشکلات با التهاب زمانی رخ می‌دهند که این پاسخ طبیعی واکنشی بسیار بیش از حد معمول و در زمانهای نادرست اتفاق بیافتد. بیماری‌های خودایمنی به عنوان نتیجه تحریک بدن به پاسخ‌های التهابی رخ می‌دهد هنگامی که اصلاً تهدید خارجی حضور نداشته باشد. به جایش سیستم ایمنی پاتوژنی – سلولهای جنگنده – به سلولها و بافت‌های سالم خود حمله می‌کنند. ام‌اس، التهاب مفصل روماتیسمی و لوپوس نشانه‌هایی از شرایط خودایمنی هستند که در بخشی از پاسخ‌های التهابی اشتباهی و بیش از حد گسترش می‌یابند.

التهاب مزمن با گسترش بیماری‌های قلبی، سکته، دیابت و سرطان نیز مرتبط است که همه این‌ها بیماری‌هایی هستند که در حال حاضر بیشترین تهدید برای زندگی بشر هستند. با التهاب مزمن، سیستم ایمنی در حالت جنگ همیشگی است- در حالی سلولهای در حال مبارزه با بیماری فعال می‌شوند که عامل خارجی اصلاً وجود ندارد. در طول زمان این سلولهای در حال جنگ می‌توانند حمله کنند، از پا در بیایند و باعث آسیب به ارگان‌ها، بافت‌ها و سلولهای سالم شوند و همین امر منجر به بیماری‌های مزمن می‌شود. چه چیزی محرک التهاب مزمن، مضر و بیش از اندازه است؟ رژیم غذایی نادرست، سموم محیطی، استرس و طبق پژوهش‌ها خواب ناکافی نیز در ایجاد التهاب نقش دارد.

خواب و التهاب به وسیله چرخه زیستی مشترکی تنظیم می‌شوند

گفتگو درباره خواب و سیستم ایمنی درگیری ما با دو تا از پیچیده‌ترین فرایندهای بدن انسان است. در همه بررسی‌هایی که درباره خواب به انجام رسیده است آنچه نمی‌دانیم بسیار است. اگرچه آشکار است که برای بقا به خواب نیازمندیم، دانشمندان هنوز نمی‌دانند چرا ما می‌خوابیم. سیستم ایمنی انسان بسیار پیچیده است، و دانشمندان همچنان در حال کار بر روی رمزگشایی عملیات آن هستند تا درک نمایند چگونه کار می‌کند و چرا بعضی اوقات از کار می‌افتد.

اما یک چیز را می‌دانیم و آن این است که خواب،عملکرد ایمنی والتهاب یک تنظیم کننده مشرک دارند. خواب ما به وسیله ریتم شبانه‌روزی تنظیم می‌گردد. هورمون‌ها و دیگر تغییرات فیزیولوژیکی را به پیش می‌راند که باعث می‌شود در طول پیوستار خواب و بیداری در ۲۴ ساعت به جلو و عقب برویم.  منظور آن چرخه‌های خواب و بیداری روزانه است که مطابق آن بدون تفکر به پیش می‌رویم. ریتم شبانه‌روزی ما در پشت صحنه برای برنامه‌ریزی دائم ما مشغول به کار است. هنگامی که ریتم شبانه‌روزی از نظم خود خارج شود وضعیت خواب نیز بهم می‌ریزد.

ریتم شبانه‌روزی سیستم ایمنی ما  به همراه سطح التهاب‌مان را نیز تنظیم می‌کند. هنگامی که ریتم شبانه‌روزی مختل گردد عملکرد ایمنی نرمال نیز از نظم خود خارج می‌شود. اینجاست که ما بیشتر مستعد التهاب ناسالم، ریسک بیشتر برای بیماری‌هایی مانند بیماری‌های متابولیکی، سرطان و بیمار‌های قلبی می‌گردیم.

یک راه برای کمک به حفظ تنظیم چرخه شبانه‌روزی این است که روتین خواب منسجمی داشته باشیم. اصولاً ریتم‌های زیست‌شناختی ما در حالت انسجام است که موفق عمل می‌کند.رفتن به بستر در یک زمان مشخص و برخاستن از آن در ساعت معین، همه روزه، ریتم شبانه‌روزی سالم ما را نیرومند می‌سازد و خواب و عملکرد ایمنی ما شامل التهاب را کنترل می‌نماید.

 خواب ناکافی و خواب بیش از حد هر دو محرکی برای التهاب هستند

دانشمندان هنوز راه بسیاری در پیش دارند تا درباره ویژگی‌های رابطه میان خواب و التهاب بیاموزند. اما تا همین حالا هم پژوهش‌های قانع‌کننده وجود دارد که نشان‌دهنده این است که کمبود خواب سبب افزایش التهاب در بدن می‌شود. مطالعات آزمایشگاهی محرومیت از خواب طولانی و حاد – شرایطی که تحت آن خواب به مدت ۲۴ ساعت یا بیشتر محدود شود- را آزمایش کرده و دریافته است این درجه شدید از کمبود خواب سبب افزایش فعالیت التهابی در بدن می‌شود.

دانمشندان بر روی محرومیت از خواب ناکامل، نوعی از خواب ناکافی مزمن که بسیاری از افراد  آن را در زندگی روزانه خود تجربه می‌کنند، هم مطالعه داشته‌اند. در حالی که نتایج این مطالعه کمی درهم است بسیاری از مطالعات نشان میدهد این کمبود خواب هر روزه نیز سطح التهاب را می‌افزاید.