اثر شترمرغ

سارا سی نیوکامب    Sara C.Newcomb

نشانه‌ها و درمان‌هایی برای اجتناب مالی

برخی از ما بودجه‌بندی را دوست نداریم. برخی از ما پرداخت قبض‌ها را دوست نداریم. برخی از ما حتی سرزدن به صندوق پستی را هم دوست نداریم. برخی از ما  ……. شترمرغیم!

من یک شترمرغم. دست کم سابق بر این چنین بودم.

شترمرغ‌ها به این معروفند که به نظر مسخره می‌رسند و یک از عادت‌هایشان ( در واقع به صورت خیالی ) این است که در هنگام خطر سرشان را زیر شن و ماسه پنهان می‌کنند. این کار به عنوان استراتژی دفاعی کاملاً بی‌فایده، اما به عنوان تعبیر کاملاً سودمند است. به بیان دیگر ما شتر‌مرغ‌ها از ناراحتی‌ها می‌پرهیزیم.

شترمرغ‌ها نزد پزشک نمی‌روند، چرا که اگر تشخیصی نداشته باشیم، مجبور هم نیستیم با این حقیقت که بیماریم کلنجار برویم. ما از انجام کارهای ناخوشایند مانند صرف همه پول نقدی که به سختی به دست آورده‌ایم برای وام دانشگاه یا پرداخت قبض آب دوری می‌کنیم. به جای رویارویی با حقیقت نازیبای پیش‌رویمان در زندگی، ما شترمرغ‌ها راحتی و تاریکی آن گودال زیر شن و ماسه را ترجیح می‌دهیم.

در اقتصاد رفتاری “اثر شترمرغ” به گرایشی اطلاق می‌شود که اطلاعات مالی منفی را نادیده می‌انگارد. از دیدگاه روانشناختی، اثر شترمرغ نتیجه کشمش میان آنچه ذهن منطقی‌مان می‌داند که اهمیت دارد است با آنچه  ذهن عاطفی‌مان پیش‌بینی می‌کند که دردناک خواهد بود.

روش شترمرغی برای حل مشکلات مالی این است که آن مشکلات را تا آنجا که ممکن است نادیده بگیریم و هنگامی که مجبور به عملی می‌شویم پاسخی در حد اعلای ترس به همراه استرسی آزاردهنده بدهیم. پرهیز از حقایق ناراحت‌کننده نه تنها آنها را از حل آن مشکلات باز می‌دارد بلکه سبب می‌شود آن مشکلات با هم ترکیب هم بشوند.

من جوانتر، نسخه شترمرغی من، را در نظر بگیرید که عادت داشتم قبض‌های پرداختی‌ام را تا آخرین مهلت نادیده بگیرم، و سرانجام روی آنها خیمه بزنم! شترمرغ درونم استرس‌های فراوان، و بدتر از همه، جریمه‌های دیرکرد فراوانی را برایم به بار آورد. با نادیده گرفتن مشکلات هنگامی که آنها اندک هستند، شترمرغ‌ها آنها را تبدیل به بدترین نوع آن می‌کنند.

همه شترمرغ‌ها به اندازه‌ای که من بد بودم بد نیستند. برخی از آنها تنها از اندیشیدن به حساب پس‌انداز بازنشستگی سرباز می‌زند چرا که هنوز بیست سال تا آن موقع مانده است، یا چشم‌شان را بر روی حساب کارت‌های اعتباری می‌بندند تا وقتی که غیرقابل مدیریت شوند.

چگونه یک شترمرغ را اصلاح کنیم

مانند اکثر چیزهایی که به روانشناسی مربوط است، شخصی که به تغییر نیازمند است باید “بخواهد” که تغییر کند. یک شترمرغ خودش را اصلاح نخواهد کرد مگر آنکه به جایی برسد که ناراحتی برخاسته از رفتار شترمرغی‌اش بدتر از ناراحتی ناشی از تغییر شود. پیامدهای درازمدت پرهیز از واقعیت خشن رمق انسان را می‌کشد، بنابراین بسیاری از شترمرغ‌ها سرانجام تصمیم می‌گیرند که رویه‌شان را اصلاح نمایند.

اگر تصادفاً شترمرغی از رمق افتاده باشید و بخواهید این چرخه معیوب که این پرهیز برایتان به بار آورده را در هم بشکنید، چند راه وجود دارد که برای موفقیت در این راه می‌تواند آزادتان سازد.

هر چیزی را که می‌تواند خودکار کنید

پرداخت خودکار قبض‌ها برای شترمرغ فرستاده خدا هستند. وقتی که سیستم پرداخت خودکار را به راه بیاندازید، بقیه ماجرا انجام می‌شود. بله البته به یاد سپردن همه آن نام کاربری‌ها و گذرواژه‌ها و سازمان دادن همه داده‌های مورد نیاز برای این سیستم می‌تواند دشوار باشد، اما زمانی که برایتان می‌خرد حقیقتاً می‌تواند پاداشی خوشنودکننده باشد. صادقانه بگویم احتملاً بیش از دو ساعت از شما زمان نگیرد، حتی اگر مجبور باشید مستقیماً خودتان به شرکت‌ها زنگ بزنید.

از داده‌های حقیقی، و نه برآوردها، استفاده کنید

یکی از مسائل ما شترمرغ‌ها این است که در هنگام برآورد هزینه نسبت به منافع کلنجار رفتن بی‌درنگ آن، به گونه‌ای اشتباه تخمین می‌زنیم. معمولاً هزینه‌ها را نسبت به منافع آن بیشتر از آنچه هستند برآورد می‌کنیم و بنابراین طی یک محاسبه ذهنی اهمال‌کاری برنده ماجرا می‌شود.

مبارزه با قضاوت اشتباه به وسیله داده‌های واقعی می‌تواند به یاری‌تان بشتابد. برای نمونه، من از خالی کردن ماشین ظرفشور بیزارم. سابقاً هم از آن طفره می‌رفتم، و سپس یک روز، تصمیم گرفتم ببینم واقعاً چقدر زمان از من می‌گیرد. نتیجه؟ کمتر از سه دقیقه! اکنون هر بار که آن را به تعویق می‌اندازم، به خودم می‌گویم  سه دقیقه و این  ترفند کارگر می‌افتد و به یادم می‌آورد که تها یک ثانیه دوام بیاورم.

( سه دقیقه بعد…)

در آن سوی معادله، شترمرغ‌ها باید در برآورد هزینه واقعی طفره رفتن بهتر شوند. من به شیوه‌ای طنزآلود به این مقوله می‌پردازم، اما حقیقت این است که اثر رفتار شترمرغی بسیار واقعی و بسیار جدی است. پرداخت دیرهنگام کارت‌های اعتباری می‌توند آسیب جدی به اعتبار و جایگاه مالی‌تان وارد سازد. برگه‌های پارک پرداخت نشده می‌تواند تا سه برابر آن هزینه بردارد. سیاست بیمه خودکار منقضی شده می‌تواند هزاران دلار برایتان خرج بتراشد اگر تصادف کنید، لازم به ذکر نیست که واکنش‌های قانونی نیز به دنبال خواهد داشت. صورت حساب‌ها یا مالیات‌های پرداخت نشده می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین حتی زمان بازداشت گردد. آسیبی که شترمرغ‌ها به خودشان و عزیزانشان می‌زنند اصلاً شوخی‌بردار نیست.

خدماتی مانند Mint.com و برخی اپلیکیشن‌های بانکی می‌توانند به شما نشان دهد که سالانه چقدر بهای بیش از اندازه برای قبض‌های دیر پرداخت شده‌تان می‌پردازید. کردیت کارما CreditKarma می‌تواند حساب اعتباری‌تان را ردیابی کند تا نشانتان دهد که چگونه رفتار شترمرغ مانندتان می‌تواند شما را به زیر بکشاند و می‌توانید ببینید چه پیش می‌آید وقتی که پرداخت‌هایتان به صورت اتوماتیک باشد. سرویس‌های ردیابی مالی مانند اینها برای نشان دادن مقدار واقعی برآوردتان از اینکه اهمال‌کاری چه هزینه‌ای بر دوشتان می‌گذارد عالی هستند.

هزینه زمانی و انرژی آن نیز اهمیت دارد. دقیقاً چقدر طول می‌کشد تا صورت حساب‌هایتان را بپردازید. چنانچه بی‌درنگ آنها را بپردازید، چه آنلاین و چه به صورت دستی، احتمالاً کمتر از پنج دقیقه طول بکشد.

آن را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید

این نکته را به یاد داشته باشید که مجبور نیستید همه کار را به یکباره انجام دهید. حتی انجام یک کار کوچک آن را از فهرست کارهای روزانه‌تان خط می‌زند. تنها صرف پنج دقیقه برای یافتن فوری‌ترین مورد و پرداخت آن، حتی به صورت جزئی، قطعاً بهتر از هیچ کاری نکردن است. اینرسی می‌تواند به نفع شما هم عمل کند چون وقتی آغاز کردید ادامه دادنش آسانتر است.

به خودتان پاداش دهید

نشستن در کنج محبوب خانه‌تان به همراه یک لیوان نوشیدنی مورد علاقه‌تان در حالی که مشغول پرداخت قبض‌هایتان هستید کل این فرایند را آسانتر می‌کند. پاداش دادن به خودتان با یک برش چیزکیک یا تماشای یک اپیزود از سریال مورد علاقه‌تان نیز می‌تواند انگیزاننده باشد. وضع قوانینی مانند این که “نمی‌توانم با کتابم گوشه‌ای لم بدهم مگر آنکه یک چیز از فهرست کارهای مالی‌ام را انجام دهم” راه دیگریست تا تمرکزتان را از انجام آن به سوی پاداش تغییرجهت دهید.